بسکتبال سه‌نفره که طی یک دهه گذشته با ورود به المپیک رسمیت و اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده، به سرعت به یکی از رشته‌های پرطرفدار و استراتژیک در جهان تبدیل شده است. ایران نیز با وجود سرمایه انسانی قابل‌توجه، تاکنون نتوانسته جایگاه شایسته‌ای در این رشته نوظهور به دست آورد. بررسی نتایج اخیر تیمهای ملی سه‌نفره، به‌ویژه در بخش بانوان، نشان می‌دهد که نیاز به بازنگری عمیق در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
ناکامی پسران؛ درس‌های روشن
تیم سه‌نفره زیر ۲۳ سال پسران در جام جهانی ۲۰۲۵ با چهار شکست پیاپی مقابل قدرت‌های اروپایی؛ همچون لیتوانی، لهستان، آلمان، کرواسی بدون پیروزی و در قعر جدول گروهی به کار خود پایان داد. این نتایج، باوجود بهره‌مندی از بازیکنان باتجربه و سن بالاتر نسبت به رقبا، نشان داد که فاصله ایران با سطح اول جهان در سه‌نفره همچنان عمیق است. این ناکامی زنگ هشداری است برای اینکه اتکا به بازیکنان بسکتبال پنج‌نفره و اعزام آنها به سه‌نفره کافی نیست و نیاز به تیم‌سازی تخصصی، تمرینات ویژه و استراتژی مستقل وجود دارد.
بانوان؛ فرصتِ نادیده‌گرفته‌شده
اگرچه در پنج‌نفره، دختران ایران به تازگی در رده‌های پایه به دسته یک آسیا صعود نکرده‌ایم، در سه‌نفره بانوان هنوز برنامه‌ریزی جدی مشاهده نمی‌شود. این در حالی است که پیش از این شاهد حضور دختران ایران در جام‌های جهانی سه نفره، 2018 و 2019 بوده‌ایم.
چالش‌های بسکتبال سه‌نفره بانوان ایران
۱. نبود ساختار لیگ منظم سه‌نفره بانوان: بیشتر فعالیت‌ها به مسابقات مقطعی یا جشنواره‌ای محدود شده است.
2. کمبود مربیان متخصص: سه‌نفره نیازمند سبک تمرینی متفاوت از پنج‌نفره است.
3. سرمایه‌گذاری ناکافی: حمایت مالی و رسانه‌ای به‌ویژه برای بانوان بسیار محدود است.
4. فرصت‌های از دست‌رفته بین‌المللی: اعزام‌های کم و نبود برنامه برای تجربه‌اندوزی مقابل تیمهای خارجی.
بسکتبال سه‌نفره ایران در حال حاضر در سطح آسیا موقعیت قابل‌توجهی نداشته به نحوی که در آخرین بازی‌های خود مقابل دختران ویتنام نیز شکست خورده است. در بخش بانوان، برخلاف تصویر موجود، ظرفیت بزرگی برای جهش وجود دارد. سه‌نفره می‌تواند سکوی پرتابی برای بانوان بسکتبالیست ایرانی باشد تا هم حضور پررنگ‌تری در عرصه‌های بین‌المللی پیدا کنند و هم الهام‌بخش نسل‌های جدید شوند. شرط تحقق این هدف، سرمایه‌گذاری ساختاری و نگاه راهبردی به سه‌نفره، به‌ویژه در بانوان است.
